Ομιλία της εισηγήτριας της Νέας Αριστεράς, Σίας Αναγνωστοπούλου, στην Ολομέλεια της Βουλής κατά την συζήτηση και ψήφιση του σ/ν του Υπουργείου Πολιτισμού: «Δημιουργική Ελλάδα: ενίσχυση του κινηματογραφικού, οπτικοακουστικού και δημιουργικού τομέα, ίδρυση φορέα για το βιβλίο και λοιπές διατάξεις για τον σύγχρονο πολιτισμό», σήμερα Τετάρτη 24.4:
Θα ήθελα, ξεκινώντας, να χαιρετίσω από αυτό το Βήμα της Βουλής τον ξεσηκωμό των φοιτητών στα αμερικανικά πανεπιστήμια για τη συνεχιζόμενη γενοκτονία των Παλαιστινίων. Ό,τι και να γίνει, ό,τι και να κάνουν τα συστήματα, στα πανεπιστήμια γράφεται το μέλλον. Και το μέλλον το διεκδικούν πολλοί. Μπράβο σε αυτούς τους φοιτητές! Είμαστε μαζί τους!
Μιλάμε σήμερα για ένα νομοσχέδιο για τον σύγχρονο πολιτισμό, για τη δημιουργική Ελλάδα και το πρώτο που έχω να επισημάνω, ακούγοντας και τον Υπουργό στις Επιτροπές κ.λπ., είναι ότι δεν καταλαβαίνω πού βρίσκεται η δημιουργική Ελλάδα. Δημιουργική Ελλάδα σημαίνει ενίσχυση της καινοτομίας, των νέων ανθρώπων, των ιδεών, ενίσχυση, προστασία και διάχυση στην κοινωνία. Η κοινωνία είναι ο μεγάλος δικαιούχος του πολιτισμού. Δεν βλέπουμε τίποτα από όλα αυτά. Ένα σημείο μόνο να πω, απλό: Δεν υπάρχει η παραμικρή διάταξη για τους κινηματογράφους που κλείνουν.
Καταθέτω στα πρακτικά ρεπορτάζ για το Σινέ «Αλεξάνδρα» στην Καλλιθέα, που κλείνει και αυτό. Ελάτε στις περιφέρειες, κύριε Υπουργέ. Δεν λέω για την Αθήνα, όπου έχουν κλείσει ιστορικοί κινηματογράφοι. Σας μιλάω για μία πόλη, όπως είναι η Πάτρα, που είχε σε κάθε γωνία κινηματογράφο και στις πιο φτωχικές συνοικίες και τώρα ξαφνικά στο κέντρο της πόλης υπάρχει μόνο ένας χειμερινός κινηματογράφος, ένας σε μία μεγάλη πόλη. Άρα, η Δημιουργική Ελλάδα πού είναι;
Το δεύτερο που θέλω να πω είναι ότι μιλάμε πάρα πολύ τεχνικά για τον σύγχρονο πολιτισμό. Θέλω να ξεχωρίσω και να πω για να μας καταλαβαίνουν οι πολίτες που μας ακούν, γιατί έχουμε μια τέτοια διάσταση απόψεων σε αυτό το νομοσχέδιο, γιατί ο κόσμος του κινηματογράφου, ακόμα και αυτοί που δεν είναι εντελώς αρνητικοί στη συγχώνευση των δύο φορέων, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και ΕΚΟΜΕ, ακόμα και αυτοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Από τη μια μεριά έχουμε τριακόσιες υπογραφές από τους επαγγελματίες του χώρου -από σκηνοθέτες, ηθοποιούς, ανθρώπους του κινηματογράφου- που μάζεψαν με την καμπάνια «Save Greek Cinema», οι οποίοι είναι απολύτως απέναντι, αλλά και από την άλλη μεριά ήμασταν σε συνέντευξη Τύπου στη συζήτηση που οργάνωσε η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και είδαμε εκεί τις έντονες ενστάσεις.
Ξεκαθαρίζω, λοιπόν, τι είναι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και τι είναι το ΕΚΟΜΕ. Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου χρηματοδοτεί, προωθεί, ενισχύει την εθνική κινηματογραφία, δηλαδή τη δημιουργικότητα από την αρχή, από το σενάριο, από την αρχική ιδέα μέχρι το τέλος της ταινίας. Δηλαδή, τι κάνει; Ωθεί, παρακινεί τους ανθρώπους, νέους και παλιούς, να μπουν σ’ αυτή τη μεγάλη περιπέτεια αυτής της υπέροχης τέχνης, του κινηματογράφου. Και αυτό είναι η εθνική κινηματογραφία. Το ΕΚΟΜΕ τι κάνει; Είναι χρήσιμο εργαλείο και αυτό. Έρχεται στο τέλος, αφού έχει ολοκληρωθεί μία ταινία, μία παραγωγή κ.λπ., για να επιστρέψει φόρο. Είναι άλλο. Είναι η βιομηχανία εκεί, είναι η επένδυση, είναι εντελώς άλλο πράγμα.
Η συγχώνευση αυτών των δύο θα ήθελε πολλή περίσκεψη, θα ήθελε πάρα πολύ ισχυρές ασφαλιστικές δικλείδες, γιατί θα πρέπει να εξασφαλιστεί ο βασικός πυλώνας της ελληνικής ταινίας, δηλαδή τα επιλεκτικά προγράμματα. Γιατί αυτά είναι επιλεκτικά προγράμματα, το πώς θα διαλέξεις, θα επιλέξεις να χρηματοδοτήσεις και πώς θα γίνεται ο διαμοιρασμός των χρημάτων, η ποσόστωση μεταξύ των επιλεκτικών προγραμμάτων του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της αυτόματης χρηματοδότησης που είναι το ΕΚΟΜΕ με την επιστροφή φόρου.
Σύσσωμος, λοιπόν, ο κινηματογραφικός χώρος, κύριε Υπουργέ, σας ζητάει και σας επισημαίνει ότι αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα του νομοσχεδίου σε ό,τι αφορά τουλάχιστον αυτό το τμήμα που είναι και το μεγαλύτερο. Γιατί δεν ορίζετε τα νούμερα; Γιατί δεν υπάρχουν χρήματα ή επειδή θέλετε να εξυπηρετούνται μεγάλες παραγωγές ad hoc και κατόπιν ενεργειών σας; Ας μη θυμηθούμε τις ρυθμίσεις Πιερρακάκη για τα ξένα τιμολόγια για να εξυπηρετηθούν μεγάλες παραγωγές στη Θεσσαλονίκη, στις οποίες δούλεψαν ξένοι τεχνικοί και όχι δικοί μας.
Έχουμε από την άλλη μεριά το ΕΚΟΜΕ. Όταν ξεκίνησε το ΕΚΟΜΕ, υπήρχαν εξασφαλισμένα κονδύλια από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Συνολικά μας είπε ο κ. Χριστόπουλος, ο πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, είχε πληρώσει από το 2019 μέχρι σήμερα 110 εκατομμύρια ευρώ στον χώρο των οπτικοακουστικών, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση κλπ.. Εδώ και μήνες, όμως, τα χρήματα έχουν τελειώσει. Οι νέες υπαγωγές καθυστερούν τραγικά, οι πληρωμές των εγκεκριμένων πρότζεκτ επίσης, και έχει βρεθεί και ο ΕΚΟΜΕ με μια τρύπα πολλών εκατομμυρίων. Μας είπε ο κ. Χριστόπουλος να μην το βλέπουμε ως χρέος, είναι με την τυπική έννοια χρέος. Αυτό, όμως, δημιουργεί ανασφάλεια.
Ενώ, λοιπόν, έχουμε αυτό το εντελώς αρρύθμιστο τοπίο μέσα στο νομοσχέδιο ούτε την εθνική κινηματογραφία υπερασπίζεστε, βάζοντας τις ασφαλιστικές δικλείδες ούτε από την άλλη μεριά έχουμε και ένα ΕΚΟΜΕ που είναι εξασφαλισμένο.
Εγώ θα δώσω, γιατί πρέπει να αναγνωρίζεται στους ανθρώπους αυτό που έχουν κάνει, ένα άρθρο πρόσφατο του κ. Λευτέρη Κρέτσου στην εφημερίδα Documento για την ιστορία του ΕΚΟΜΕ, για να ξέρουμε τι έχει γίνει.
Ενώ, λοιπόν, αυτά είναι έτσι, ο νομοθέτης του νομοσχεδίου έδειξε μεγάλη σπουδή για να ορίσει επακριβώς τις αμοιβές στελεχών 453.000 ευρώ ετησίως για το επταμελές ΔΣ του υπεροργανισμού, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου κλπ. Το ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου στοιχίζει 12.500 ευρώ τον χρόνο. Οι 453.000 ευρώ ξέρετε με τι αντιστοιχεί; Με το ένα τρίτο του συνολικού ποσού που το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου διαθέτει για την επιδότηση όλων των μορφών έργου -μεγάλου μήκους, μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ κ.λπ.- αφού η τακτική του χρηματοδότηση είναι 3,6 εκατομμύρια.
Κύριε Υπουργέ, είχαμε όλη την καλή διάθεση να αντιμετωπίσουμε θετικά το νομοσχέδιο. Πείτε μου εσείς και μόνο από αυτή τη διάταξη και μόνο από αυτό κρίνεται και αποτυπώνεται όλη η λογική αυτής της Κυβέρνησης. Όλη η λογική της φαίνεται σε αυτό το πράγμα.
Και έχουμε και ένα άλλο. Βλέπουμε ότι το cash rebate μονοπωλεί τα άρθρα του νομοσχεδίου και ότι αυτό μπορεί να βγάλει κάποιος ως συμπέρασμα ότι με το ΕΚΟΜΕ είναι όλα καλά. Είναι μια στρεβλή εικόνα και λάθος πεποίθηση που δίνει αυτό το νομοσχέδιο. Από τη μία μεριά, ο φορέας ευαγγελίζεται μια εθνική πολιτική για τον κινηματογράφο και, από την άλλη, μια δυνατή οπτικοακουστική βιομηχανία χωρίς όμως πολιτική για την εθνική κινηματογραφία.
Δεν μπορεί να υπάρξει καμία προσέλκυση επενδύσεων -όλα αυτά τα είπανε και σημαντικοί άνθρωποι στη συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου- χωρίς εθνική κινηματογραφία. Οι επενδύσεις, η προσέλκυση γίνεται επειδή έχουμε σπουδαίους δημιουργούς σε αυτή τη χώρα, επειδή έχουμε σπουδαία κινηματογραφικά έργα. Αν αυτό εκλείψει, εκλείπει αυτό που είναι η ψυχή της Δημιουργικής Ελλάδας, όπως θέλετε να το ονομάζετε.
Τώρα δεν θα πω για τους πέντε μήνες που κλείνει το ΕΚΟΜΕ. Άραγε, γιατί δεν περιμένατε να εκκαθαριστεί όλη αυτή η κατάσταση για να προχωρήσετε μετά, όπως θέλατε να προχωρήσετε εσείς; Εμείς εναντίον θα ήμασταν πάλι, αλλά δεν έχει σημασία. Τι θα γίνει αυτούς τους πέντε μήνες; Θα περιμένουμε πότε θα ανοίξει με υπουργικές διατάξεις.
Δεν λέω τώρα ότι δεν υπάρχει ρητά ότι το 1,5% από τις διαφημίσεις στην τηλεόραση θα πηγαίνει στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Σας ζητήσαμε με όλους τους τρόπους αυτό το έως 50% να γίνει 50% για τη συνδρομητική τηλεόραση, για τα επιλεκτικά προγράμματα και όλα αυτά.
Και θα ήθελα εδώ να πω για τη Δημιουργική Ελλάδα να συνδεθεί πάλι αυτή η κοινωνία -το είπα και στις Επιτροπές, γιατί είναι το μείζον πρόβλημα αυτής της χώρας- η περιφέρεια, αλλά και περιοχές της Αττικής υποβαθμισμένες, με λαϊκές τάξεις κ.λπ.. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αυτής της χώρας δεν έχει πρόσβαση στο πολιτισμικό αγαθό, στο πολιτιστικό αγαθό.
Εάν δεν ξεκινάει ο σύγχρονος πολιτισμός από αυτή την παραδοχή και τι κάνουμε παρακάτω, όλα τα άλλα θα είναι για να φτιάχνεται αυτό το σχέδιο αυτής της Κυβέρνησης, μεγάλη επιχειρηματικότητα, ξένοι όμιλοι, μέσα στους οποίους θα μπει και το εθνικό προϊόν. Και από εκεί και πέρα, βέβαια, θα υπάρχουν -πώς τα λένε;- κινητή τηλεφωνία και αυτά, για να μπορούν εκεί οι άνθρωποι να μην φοβούνται κιόλας να βγαίνουν έξω, να μένουν μέσα στο σπίτι τους.
Και επειδή μας ακούν και μαθητές, θέλω να τονίσω αυτό το πράγμα, η βία ανάμεσα στα ανήλικα παιδιά έχει πάρα πολύ να κάνει με την έλλειψη πρόσβασης στο πολιτισμικό αγαθό, με το ότι δεν το βλέπουν γύρω τους. Όταν κλείνουν οι κινηματογράφοι, χάνεται το αποτύπωμα της συλλογικής συνείδησης σε μία χώρα. Όταν κλείνουν βιβλιοπωλεία, το ίδιο.
Τώρα, ας έρθουμε στο βιβλίο. Μία από τα ίδια, δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω πολύ. Σας είπα και στην Επιτροπή, καγχάσατε ότι δεν έχω διαβάσει το νομοσχέδιο. Είναι η δεύτερη φορά που το ακούω, το είχα ακούσει από την Υπουργό Πολιτισμού, το ακούω και από τον Υφυπουργό Πολιτισμού. Κάτι γράμματα έχω μάθει, κάτι καταλαβαίνω. Ούτε εδώ έχουμε κωδικό στον Προϋπολογισμό για το βιβλίο, πάλι συγχώνευση, πάλι με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Δεν έχουμε μάθει ακόμα τι έχει κάνει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού όλη αυτή την περίοδο. Ούτε κωδικός, αλλά ούτε και ένα διοικητικό συμβούλιο -εκεί μου είπατε ότι είμαι αδιάβαστη- όπου να εκπροσωπούνται οι ίδιοι οι άνθρωποι. Και στον κινηματογράφο έκανε την πρόταση η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών να υπάρχει ένα Εθνικό Συμβούλιο Δημιουργών, να φανεί αυτό, αλλά και στο ίδιο το βιβλίο στο ΔΣ να υπάρχουν οι άνθρωποι του βιβλίου, οι εκδότες. Εδώ έχουμε πάλι υπουργοκεντρικό ΔΣ και λοιπά.
Εγώ, όμως, για το βιβλίο θέλω να πω και ένα άλλο πράγμα, το είπε η συνάδελφος από το ΠΑΣΟΚ: Χωρίς σχολικές βιβλιοθήκες, εξακτίνωση του βιβλίου, εκπαίδευση των νέων ανθρώπων, παιδιών και εφήβων, στην ανάγνωση του βιβλίου, δημιουργία χώρων σύγχρονου πολιτισμού σε όλη την περιφέρεια -αυτό θα σήμαινε δημιουργική Ελλάδα- δεν μπορούμε να μιλάμε για βιβλίο, το οποίο πλήττεται από πάρα πολλές απόψεις, από το ότι είναι ακριβό, η παραγωγή του είναι ακριβή, από το ότι έχουμε μεγάλο χτύπημα από τα social και λοιπά. Χθες ήταν η Ημέρα του Βιβλίου και δεν χρειάζεται να πω τίποτα άλλο. Όλοι όσοι είμαστε μέσα στο βιβλίο ξέρουμε τι σημαίνει αυτό το πράγμα.
Θα κλείσω με το ΑΚΡΟΠΟΛ. Εδώ στο ΑΚΡΟΠΟΛ είναι η αποθέωση της κυβερνητικής πολιτικής, στο ΑΚΡΟΠΟΛ ΑΚΡΟΣ. Από το 2019-2020 πανηγυρικά η κυρία Υπουργός μάς είχε πει ότι ανοίγει το ΑΚΡΟΠΟΛ και λοιπά. Το 2022 εντάξατε το έργο, οργάνωση και πιλοτική λειτουργία του Κέντρου Πολιτισμού και Δημιουργίας ΑΚΡΟΠΟΛ, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», στο ΕΣΠΑ 2014-2020, με προϋπολογισμό λίγο λιγότερο από 4 εκατομμύρια ευρώ. Στο τέλος του 2023 πόσα ποσά απορροφήθηκαν; Μηδέν!
Γιατί από αυτή την Κυβέρνηση ακούμε συνέχεια για την αποτελεσματικότητά της, το πόσο αποτελεσματική, το πόσο αναπτυξιακή είναι και λοιπά. Στο θέμα του πολιτισμού θέλω ειδικά να πω και να ακουστεί το εξής: Ταμείο Ανάκαμψης, μετατροπή του Σιλό στον Πειραιά σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, 99 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στο τέλος του 2023 από τα 99 εκατομμύρια ευρώ είχαν απορροφηθεί μόνο οι 100.000 ευρώ. Το 2025 υποτίθεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί το Μουσείο.
Βαγιαζήτ, πολύ σοβαρό θέμα, έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με 10 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτά μηδέν έχουν απορροφηθεί.
Για το Τατόι, όπου εποπτεύει η ίδια η Υπουργός προσωπικά, από τα εκατομμύρια τα οποία έχουν δεσμευτεί από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν απορροφηθεί 2 εκατομμύρια ευρώ.
Ευχαριστώ.
