Του Βαγγέλη Καραχάλιου*
Στην Πάτρα όπως και σε άλλες πόλεις έγιναν πολύ πρόσφατα και εξακολουθούν να πραγματοποιούνται, αιφνιδιαστικοί έλεγχοι σε γραφεία μηχανικών για χρήση παράνομου λογισμικού σχεδιασμού μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας.
Το γεγονός, όπως είναι λογικό, έχει προκαλέσει τεράστια αναστάτωση σε όλα τα μικρά τεχνικά γραφεία της πόλης.
Προφανώς αντιλαμβανόμαστε και σεβόμαστε πλήρως τη σημασία των πνευματικών δικαιωμάτων και την αναγκαιότητα ύπαρξης μηχανισμού ελέγχου για την προστασία τους, όπως αντιλαμβανόμαστε και το ότι δεν μπορεί να γίνεται χρήση προγραμμάτων χωρίς νόμιμη άδεια-πληρωμή.
Ωστόσο σε σχέση με την διαδικασία της χρήσης του συγκεκριμένου λογισμικού γεννιούνται πολλά και σοβαρά ερωτηματικά.
Η εν λόγω πολυεθνική εταιρεία έχει καταφέρει να διδάσκεται το λογισμικό της στα πανεπιστήμια τόσο στα τμήματα των Πολιτικών Μηχανικών, όσο και στα τμήματα των Αρχιτεκτόνων και των Μηχανολόγων.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα πανεπιστήμια διδάσκουν δωρεάν το συγκεκριμένο λογισμικό σχεδιασμού παρέχοντας στους φοιτητές τους πρόσβαση σε έκδοση για φοιτητές, εθίζοντας κατά αποκλειστικό τρόπο τον νέο μηχανικό στο να ξέρει μόνο ένα λογισμικό σχεδίου όταν βγαίνει στην αγορά εργασίας
Είναι σαφές ότι εδώ εγείρονται θέματα μονοπωλίου και αθέμιτου τρόπου δημιουργίας "προσφοράς - ζήτησης" στην αγορά.
Ταυτόχρονα τίθεται και σοβαρό ζήτημα σε σχέση με το πώς δίδεται η δικαστική εντολή για έλεγχο στους υπολογιστές.
Αφού από τους αιφνιδιαστικούς ελέγχους προκύπτει πως η συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών που ελέγχθηκαν, δε διέθεταν παράνομο λογισμικό, πώς μπορεί να δίνεται τέτοια εντολή για όλους χωρίς αδιάσειστα στοιχεία; Μόνο με την υποψία;
Είναι δυνατόν το αποτέλεσμα να μην συνάδει με το περιεχόμενο του δικογράφου, βάσει του οποίου πραγματοποιήθηκε η έρευνα; Μήπως στην ουσία πρόκειται απλά για δειγματοληπτικό έλεγχο, ο οποίος όμως -ως τέτοιος- δε θα μπορούσε ποτέ να αρκεί για την έκδοση δικαστικής απόφασης;
Για να μιλήσουμε με νομικούς όρους, το ερώτημα που τίθεται και έχει μεγάλο νομικό ενδιαφέρον, είναι αν η συγκεκριμένη πολυεθνική εταιρία που διατάσσει τους ελέγχους με δικαστική εντολή και παρουσία δικαστικού επιμελητή κάνει κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά.
Το ζήτημα χρήζει, αν μη τι άλλο διερεύνησης από τις αρμόδιες αρχές.
Ιδίως αν σε όλα αυτά συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι η συγκεκριμένη εταιρία αφήνει να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο όλα τα site/link που έχουν σπασμένο το λογισμικό της, κάτι που επίσης εξυπηρετεί προφανώς το στόχο της πλήρους εξοικείωσης των χρηστών, τους οποίους στη συνέχεια «κυνηγάει».
Απαιτείται άμεσα η διερεύνηση κάθε διάστασης της διαδικασίας των συγκεκριμένων ελέγχων καθώς είναι αδιανόητο να θεωρούνται ύποπτοι εκ των προτέρων όλοι οι συνάδελφοι μηχανικοί σε όλη την Ελλάδα και να αντιμετωπίζεται ο τεχνικός κόσμος με τέτοιου είδους εφόδους.
*Πρόεδρος ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας
